De formatiegesprekken in Den Haag staan onder hoogspanning nu de PVV buitenspel lijkt te worden gezet. Terwijl Geert Wilders met 26 zetels buiten de formatietafel blijft, werken D66 en CDA aan plannen die volgens critici de asielopvang fors uitbreiden. De partijen willen burgemeesters meer steun geven bij het realiseren van asielzoekerscentra, ook als daar lokaal verzet tegen bestaat. Wilders noemt die koers “een ramp voor Nederland”.
Discussie over de Spreidingswet laait opnieuw op
Volgens Wilders keren D66 en CDA met hun plannen feitelijk terug naar de omstreden Spreidingswet, die door tegenstanders “Dwangwet” wordt genoemd. Deze wet verplicht gemeenten om asielzoekers op te vangen, zelfs als de lokale bevolking dat niet wil.
De PVV-leider benadrukt dat de vorige coalitie van PVV en BBB de wet juist wilde afschaffen. “D66 en CDA laten burgers die geen AZC in hun gemeente willen nu al keihard in de steek,” schrijft Wilders op X.
D66 en CDA laten burgers die geen AZC in hun gemeente willen nu al keihard in steek. Ze willen de spreidings/dwangwet behouden. Een kabinet met D66 en CDA wordt een ramp voor Nederland.
“D66 en CDA beloven steun burgemeesters die druk voelen door asiel.” https://t.co/pN90ZgAlYV
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) November 27, 2025
‘Rugdekking’ voor burgemeesters stuit op kritiek
Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) verklaren dat hun plan bedoeld is om burgemeesters te steunen “die moeilijke besluiten moeten nemen”. Die uitspraak leidt tot felle reacties.
Volgens critici betekent het dat lokale bestuurders de komst van asielzoekerscentra kunnen doordrukken, ook tegen de wens van inwoners. Wilders spreekt van “minachting voor de democratie” en stelt dat burgers die zich verzetten worden weggezet als extremisten.
Incidenten in Venlo en Terneuzen als aanleiding
De verwijzing van D66 en CDA naar protesten in Venlo en Terneuzen ligt gevoelig. In beide gemeenten kwam de bevolking in actie tegen geplande opvanglocaties. Volgens betrokken inwoners gaat hun weerstand over zorgen rond veiligheid, woningwaarde en sociale samenhang.
Toch kiezen de twee partijen ervoor om juist in zulke situaties meer rijkssteun aan burgemeesters te bieden. Dat besluit wekt onbegrip en vergroot de kloof tussen politiek en burger.
Onzekere rol voor de VVD binnen formatie
Ook de rol van de VVD roept vragen op. De partij profileerde zich tijdens de campagne als streng op migratie, maar werkte eerder in de Eerste Kamer mee aan de Spreidingswet.
Nu D66 en CDA de leiding nemen, vrezen critici dat de liberalen opnieuw zullen toegeven om invloed te behouden. Bontenbal houdt zich op de vlakte over zijn standpunt, maar insiders vermoeden dat de coalitiepartijen de wet opnieuw willen invoeren om opvang over het land te verdelen.
Wilders ziet dreiging voor draagvlak en democratie
De PVV-voorman stelt dat een coalitie met D66 en CDA zal leiden tot “dwang, drang en intimidatie” van burgers. Hij waarschuwt dat de nieuwe koers geen grensbewaking of beperking van instroom brengt, maar juist meer overheidsdruk.
Volgens Wilders is het verzet van zijn partij tegen dit beleid “noodzakelijker dan ooit”. De politieke verhoudingen in Den Haag lijken daarmee verder te verharden, met migratie als breekpunt.
De formatiegesprekken duren voort, maar het vertrouwen tussen partijen is broos. De vraag is of een kabinet dat zo verdeeld begint, voldoende draagvlak vindt bij burgers die zich niet gehoord voelen.
