Zelfscankassa’s werden ooit gepresenteerd als de toekomst van het supermarktlandschap. Minder personeel, snellere transacties en meer gemak voor de klant leken de perfecte combinatie. De praktijk blijkt echter weerbarstiger. Winkeldiefstal neemt in hoog tempo toe, en supermarkten lopen hierdoor grote financiële schade op. In reactie hierop voeren veel ketens extra controles uit of kiezen ze zelfs voor drastische maatregelen.
Jumbo voelt de impact van winkeldiefstal bijzonder hard. De supermarktketen meldt een verlies van maar liefst 100 miljoen euro als gevolg van diefstal via zelfscankassa’s. Dit immense bedrag onderstreept hoe groot het probleem is en waarom steeds meer supermarkten het gebruik van zelfscan heroverwegen. Beveiligingsmaatregelen zoals steekproeven en cameratoezicht blijken niet altijd voldoende om fraudeurs af te schrikken.
Jumbo haalt zelfscankassa’s weg
Waar veel supermarktketens blijven investeren in zelfscankassa’s, kiest Jumbo in Tuinzigt, een wijk in Breda, voor een andere aanpak. In het filiaal aan de Cypresstraat zijn alle zelfscankassa’s verwijderd. Klanten kunnen hun boodschappen daar niet langer zelfstandig scannen en moeten weer afrekenen bij een kassamedewerker. Dit markeert een opmerkelijke breuk met de trend van automatisering binnen supermarkten.
Volgens een woordvoerder van Jumbo heeft klantfeedback een doorslaggevende rol gespeeld in deze beslissing. “We willen een prettige en veilige winkelomgeving creëren. Uit evaluaties blijkt dat klanten in deze wijk het persoonlijke contact met caissières missen. Daarom hebben we besloten de zelfscankassa’s te verwijderen.” Dit besluit benadrukt dat niet alleen winkeldiefstal, maar ook klantbeleving een belangrijke factor is in de discussie rondom zelfscan.
Aldi stopt met zelfscan-app
Niet alleen Jumbo neemt maatregelen. Ook Aldi heeft besloten een stap terug te zetten in de digitalisering van het afrekenproces. Vanaf 23 februari kunnen klanten niet langer gebruikmaken van de zelfscanfunctie in de Aldi-app. Dit betekent dat alle aankopen weer op de traditionele manier moeten worden afgerekend, bij een kassamedewerker.
Aldi introduceerde het ‘Scan & Go’-concept in 2023 als een innovatieve manier om het afrekenproces te versnellen. Klanten konden via een QR-code in de winkel hun producten scannen, terwijl geavanceerde camera’s registreerden welke boodschappen in het winkelwagentje belandden. Ondanks deze technologische vooruitgang stopt Aldi nu met deze methode. Hoewel het bedrijf geen officiële verklaring geeft, ligt het voor de hand dat winkeldiefstal en technische complicaties hebben bijgedragen aan dit besluit.
Lidl verscherpt controle op zelfscankassa’s
Terwijl Jumbo en Aldi besluiten om terug te schakelen, blijft Lidl vasthouden aan zelfscantechnologie. Toch neemt de keten extra maatregelen om fraude tegen te gaan. Er worden strengere controles ingevoerd, al is nog niet bekend hoe deze precies worden uitgevoerd. Mogelijk betekent dit meer steekproeven, extra toezicht door medewerkers of de inzet van geavanceerdere detectiesystemen.
Lidl laat hiermee zien dat de zelfscankassa niet per definitie problematisch is, zolang er voldoende waarborgen zijn om misbruik te minimaliseren. Andere supermarktketens zullen nauwlettend volgen hoe effectief deze aanpak is en of aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn.
Hoe ziet de toekomst van de zelfscankassa eruit?
De vraag blijft of meer supermarkten het voorbeeld van Jumbo en Aldi zullen volgen. Zelfscankassa’s zijn ontwikkeld om wachttijden te verkorten en personeelskosten te drukken, maar de nadelen stapelen zich op. Naast de toename van winkeldiefstal geven sommige klanten aan dat ze de interactie met een kassamedewerker waarderen en zich veiliger voelen bij een traditionele kassa.
De komende jaren zullen bepalen of zelfscankassa’s een blijvende plaats hebben in het supermarktlandschap. Supermarkten staan voor een strategische keuze: investeren in betere beveiliging en controles, of deels terugkeren naar traditionele kassa’s. Of er een definitieve trendbreuk komt, zal afhangen van de balans tussen efficiëntie, veiligheid en klanttevredenheid.
