In veel huishoudens blijft de discussie over Zwarte Piet een voortdurend onderwerp dat elk najaar opnieuw oplaait. De spanning tussen traditie en aanpassing speelt al jaren mee en beïnvloedt zowel gezinnen als scholen. Een recente opiniepeiling geeft nu een nieuw perspectief op deze maatschappelijke kwestie en laat zien hoe uiteenlopend de meningen zijn. Het onderzoek toont bovendien een verschuiving die eerder niet zichtbaar leek in het maatschappelijk debat, en die verschuiving maakt het gesprek opnieuw actueel.
De peiling van Ipsos I&O Research laat zien dat 56 procent van de ondervraagden vasthoudt aan Zwarte Piet zoals hij altijd was. De stijging vanaf ongeveer 51 procent vorig jaar lijkt klein, maar onderzoeker Peter Kanne noemt de verschuiving betekenisvol.
Veel mensen blijken uitgeput door de voortdurende discussie en verlangen naar een traditioneel kinderfeest. Deze groei in steun wijkt af van eerdere jaren waarin de steun juist daalde. Het opvallende is dat deze verschuiving ontstaat terwijl scholen, gemeenten en landelijke intochten steeds vaker roetveegpieten inzetten. Het beleid beweegt hierdoor één kant op, terwijl het publiek deels een andere richting kiest.
Grote kloof Randstad en regio
De verschillen per regio zijn groot en worden door de peiling sterk benadrukt. In steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht is de roetveegvariant inmiddels de norm en krijgt deze vorm meer steun. Buiten deze stedelijke gebieden blijft de voorkeur voor de traditionele piet echter stevig aanwezig.
In provincies zoals Drenthe, Zeeland, Limburg en Overijssel geeft meer dan 65 procent aan dat het klassieke uiterlijk behouden moet blijven. Veel bewoners ervaren dat landelijke beslissingen van media, politiek en activistische groepen te weinig rekening houden met lokale tradities. Dat gevoel kan de wij-zij-tegenstelling versterken en maakt duidelijk hoe diep tradities geworteld zijn in regionale identiteiten.
Generaties verschillen
De generatiekloof speelt een belangrijke rol en maakt het gesprek binnen gezinnen soms ingewikkeld. Jongeren tot 30 jaar steunen vaker de roetveegvariant of een inclusieve vorm. Oudere generaties, vooral boven de 50, hechten sterk aan het vertrouwde beeld.
Deze verschillen kunnen op verjaardagen, buurtfeesten en schoolpleinen tot ongemakkelijke gesprekken leiden. Veel mensen zijn niet per se tegen verandering, maar vinden de snelheid en manier van invoeren belangrijk. De emotionele laag onder deze discussie gaat verder dan cijfers en raakt persoonlijke herinneringen en identiteit.
Media bepalen het beeld
De landelijke media veranderden het beeld al jaren geleden. Tv-shows, reclames en de nationale intocht gebruiken uitsluitend roetveegpieten, een lijn die de NTR sinds 2019 vasthoudt. Toch volgt de samenleving deze koers niet volledig. Veel gezinnen kiezen thuis hun eigen invulling, los van het beeld dat zij op televisie zien.
Lokale intochten gebruiken in kleinere gemeenten nog regelmatig traditionele pieten, ondanks protesten van actiegroepen zoals Kick Out Zwarte Piet. De peiling laat zien dat symbolische veranderingen op tv niet automatisch voor maatschappelijke consensus zorgen.
Emotioneel en hardnekkig verdeeld
De discussie duurt inmiddels tien jaar en is door de tijd steeds ingewikkelder geworden. Wat begon als een gesprek over stereotypering veranderde in een breder conflict over traditie, identiteit en vrijheid van meningsuiting. Voorstanders van de traditionele piet zien vooral een onschuldig gebruik.
Tegenstanders ervaren het uiterlijk als kwetsend en stigmatiserend. Beide groepen vinden steun in persoonlijke ervaringen, waardoor het gesprek vastloopt. De peiling laat zien dat veel mensen vooral moeite hebben met opgelegde veranderingen en liever zelf kiezen tussen zwart of roetveeg.
Politieke geluiden versterken
Partijen zoals PVV, BBB en JA21 spreken zich nadrukkelijk uit voor behoud van de traditionele piet. Zij richten zich op kiezers die zich onvoldoende gehoord voelen in het publieke debat.
De stijgende steun past volgens analisten binnen een bredere behoefte aan herkenbare tradities. De meeste politieke partijen vermijden echter nationale inmenging en laten beslissingen over aan gemeenten en organisaties. Dat zorgt voor versnipperd beleid, uiteenlopende praktijken en voortdurende verdeeldheid.
Lokale verschillen
De verwachting is dat beide varianten naast elkaar blijven bestaan. Grote steden kiezen vrijwel volledig voor roetveegpieten, terwijl dorpen en kleinere gemeenten vasthouden aan de klassieke piet.
Historici voorzien een ontwikkeling die geleidelijk verloopt, maar nooit volledig uniform zal worden. In plaatsen zoals Urk, Reusel en Volendam blijft de traditionele piet nog steeds onderdeel van het straatbeeld. Het Sinterklaasfeest blijft daardoor een lokale aangelegenheid zonder centrale regels.
Gevoel en identiteit
Onder de cijfers schuilt een sterke emotionele laag. Voor veel mensen draait de discussie niet alleen om schmink, maar om jeugdherinneringen en verbondenheid met familie en dorp. Andere groepen zien vooral de kans om het feest vriendelijker en inclusiever te maken. Deze twee perspectieven komen tijdens pakjesavond regelmatig samen aan één tafel. De peiling vormt daarmee geen eindpunt, maar opent een nieuw hoofdstuk in een voortdurend gesprek over tradities.
Praktische keuzes
Ouders, leerkrachten en organisatoren van intochten staan elk jaar voor nieuwe afwegingen. De peiling kan dienen als spiegel en hulpmiddel om gesprekken te voeren binnen groepen of wijken.
Door verwachtingen uit te spreken en keuzes duidelijk te maken, ontstaat ruimte voor een veilige en plezierige sfeer voor kinderen. Het zoeken naar gedeelde waarden zoals samenzijn, gezelligheid en kindplezier kan helpen wanneer meningen botsen. Die waarden blijven vaak overeind, zelfs wanneer tradities veranderen.
De peiling maakt duidelijk dat de steun voor Zwarte Piet is gestegen naar 56 procent. De verschillen tussen Randstad en regio blijven groot en generaties kijken anders naar het feest.
Landelijke media sturen het beeld, maar lokale invulling wijkt daarvan af. De toekomst van het Sinterklaasfeest lijkt daardoor vooral lokaal bepaald te worden. Blijft één model ooit overal werken, of kleurt het feest blijvend per regio? Praat mee op onze Facebookpagina en deel je mening!
