Steeds meer mensen in Nederland kunnen geen dagelijkse verzorgingsproducten meer betalen. Tandpasta, deodorant of shampoo zijn voor veel huishoudens een luxe geworden. Waar vorig jaar nog één op de zeven mensen hiermee kampte, is dat inmiddels opgelopen tot één op de vijf.
De stijging laat zien dat de groep Nederlanders die dagelijks moet kiezen tussen voedsel en persoonlijke verzorging snel groeit. Ron (60) uit Noord-Holland weet precies wat dat betekent, en zijn verhaal laat zien dat het niet alleen om geld draait, maar ook om waardigheid.
Onderzoek toont alarmerende stijging
Uit onderzoek dat het Armoedefonds samen met Kruidvat liet uitvoeren, blijkt dat vooral jongere mensen in de knel komen. Nederlanders tot 35 jaar met een laag- of middeninkomen worden het hardst geraakt. De cijfers maken duidelijk dat ook werkenden niet meer automatisch verzekerd zijn van een financieel stabiel leven.
Maar liefst 40 procent van de mensen die met verzorgingsarmoede te maken heeft, heeft een fulltime baan. Het idee dat werk voldoende bescherming biedt tegen armoede, blijkt niet meer te kloppen. Het Armoedefonds noemt de stijging ernstig en ziet het als een urgent probleem dat dringend aangepakt moet worden.
Meer dan een lege portemonnee
Verzorgingsarmoede raakt mensen niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Het niet kunnen kopen van basale verzorgingsmiddelen veroorzaakt schaamte en verdriet. Volgens het Armoedefonds voelt bijna een derde zich minderwaardig door hun situatie.
Meer dan één op de drie mensen ziet het als persoonlijk falen wanneer zij geen producten als zeep of tandpasta kunnen kopen. Die gevoelens zorgen voor een neerwaartse spiraal waarin mensen winkels gaan mijden uit angst voor schaamte of confrontatie. Eén op de vijf doet dat inmiddels bewust.
‘Ik wil er zonder schaamte over praten’
Ron probeert zich zo onzichtbaar mogelijk te maken als hij buiten loopt. “Ik loop sneller over straat, zodat mensen niet zien dat ik roos heb. Ik ruik niet lekker, ik zie er niet goed uit. Het maakt mij echt klein en nietig,” vertelt hij.
Toch wil hij niet zwijgen over zijn situatie. “Ik merk ook dat als ik erover probeer te praten, ik vaak word onderbroken. Toch blijf ik het proberen, ik wil er zonder schaamte over kunnen praten.” Rons openheid laat zien dat achter elk cijfer een mens schuilt. Een mens met gevoelens, onzekerheden en de behoefte om gehoord te worden.
Structurele aanpak nodig
Het Armoedefonds hoopt met dit onderzoek aandacht te vragen voor een probleem dat vaak onzichtbaar blijft. Verzorgingsarmoede is geen marginaal verschijnsel meer, maar een groeiende realiteit voor honderdduizenden Nederlanders.
De combinatie van stijgende prijzen, lage lonen en een gebrek aan structurele hulpmaatregelen zorgt voor een zorgwekkende situatie. Het is volgens het fonds tijd voor een brede aanpak, waarbij zowel financiële steun als sociale erkenning centraal staan.
Laat mensen zich weer mens voelen
Wanneer mensen zich geen deodorant of tandpasta kunnen veroorloven, raakt dat hun hele identiteit. Je verliest niet alleen verzorging, maar ook het gevoel van waardigheid. Het doet iets met je zelfbeeld en met hoe je je durft te bewegen in de samenleving.
Ron is daarin geen uitzondering, maar juist een stem van velen. Het probleem oplossen vraagt om meer dan alleen geld. Het vraagt om aandacht, begrip en een samenleving waarin niemand zich hoeft te schamen voor zijn armoede.
