Je komt ze dagelijks tegen in de supermarkt, vaak zonder dat je het merkt: E-nummers. Deze toegevoegde stoffen zitten in veel ultrabewerkte producten en worden gebruikt om smaak, kleur of houdbaarheid te verbeteren. Nieuw onderzoek uit Frankrijk wijst nu op een verontrustende conclusie: bepaalde combinaties van deze stoffen zijn mogelijk veel schadelijker voor je gezondheid dan eerder werd gedacht.
De impact van deze bevindingen is groot, zeker nu ultrabewerkte voeding een vast onderdeel is van ons eetpatroon. Hoewel er al langer kritiek is op ultrabewerkte voeding, werpt dit onderzoek nieuw licht op het samenspel van E-nummers. Artsen en onderzoekers waarschuwen al jaren voor de effecten van deze producten.
Volgens huisarts Staf Hendrickx is het duidelijk: ultrabewerkte voeding is ziekmakend. Onderzoeken onderschrijven dat. Meer dan 70 procent van de producten in de supermarkt valt in deze categorie, wat betekent dat je vrijwel dagelijks geconfronteerd wordt met een mix van toegevoegde stoffen.
Combinaties van E-nummers blijken schadelijker dan gedacht
In Frankrijk voerden wetenschappers een grootschalige studie uit naar het effect van E-nummers op de gezondheid. Voorheen lag de focus vaak op afzonderlijke stoffen. Dit onderzoek, dat zich baseert op gegevens van ruim 180.000 Fransen, is echter anders.
Het richt zich namelijk op de combinaties van E-nummers die vaak samen in producten voorkomen. Daarbij werd gekeken naar concrete verbanden tussen deze combinaties en aandoeningen zoals kanker, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en diabetes. De wetenschappers stellen dat het lichaam vaak nog prima overweg kan met kleine hoeveelheden van één additief.
Maar zodra meerdere E-nummers tegelijkertijd worden geconsumeerd, ontstaat een ander beeld. Ze ontdekten dat deze combinatie de kans op stofwisselingsproblemen, chronische ontstekingen en verstoring van de darmflora vergroot. Vooral dat laatste kan leiden tot ernstige darmziekten. Deze bevindingen zijn zorgwekkend, aangezien vrijwel niemand slechts één type E-nummer per dag binnenkrijgt.
Welke stoffen zorgen voor de meeste schade?
De Franse onderzoekers identificeerden vijf combinaties die vaak samen voorkomen in producten. Vooral twee combinaties sprongen eruit vanwege hun sterke verband met een verhoogd risico op diabetes. De eerste bevat voornamelijk emulgatoren zoals gemodificeerd zetmeel, pectine, guargom, carrageen, polyfosfaten en xanthaangom.
Ook een conserveermiddel (kaliumsorbaat) en een kleurstof (curcumine) maken deel uit van deze mix. Zulke combinaties tref je aan in producten zoals bouillons, desserts, vetten en sauzen.De tweede schadelijke combinatie werd aangetroffen in kunstmatig gezoete frisdranken. Deze bevatten zuren en zuurteregelaars zoals citroenzuur, natriumcitraten, fosforzuur en appelzuur.
Daarbij komen kleurstoffen als sulfiet-ammoniakkaramel, anthocyanen en paprikaconcentraat, evenals zoetstoffen zoals acesulfaam-K, aspartaam en sucralose. Ook emulgatoren en een glansmiddel zoals carnaubawas behoren tot deze mix. De conclusie is duidelijk: deze stoffen hebben je lichaam niet nodig en brengen op termijn schade toe.
Goedkeuring betekent niet automatisch onschadelijk
Wat deze bevindingen extra wrang maakt, is dat alle genoemde stoffen zijn goedgekeurd door Europese autoriteiten zoals de EFSA. Deze instantie stelt voor elk additief een ‘aanvaardbare dagelijkse inname’ vast.
Toch merken de Franse onderzoekers op dat het vaak ontbreekt aan diepgaande kennis over de gevolgen van combinaties van deze stoffen. Nieuwe laboratorium- en dierstudies tonen aan dat sommige combinaties een veel grotere belasting vormen dan tot nu toe werd aangenomen.
Hoofdonderzoeker Mathilde Touvier zegt hierover: „We vonden verbanden tussen bepaalde additieven, zoals nitrieten, kunstmatige zoetstoffen en emulgatoren, en een verhoogd risico op kanker, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en diabetes.”
Ook de WHO heeft haar zorgen geuit: in 2023 classificeerde deze gezondheidsorganisatie aspartaam als mogelijk kankerverwekkend voor mensen. Dergelijke classificaties zetten aan tot herbeoordeling van wat nu nog als veilig geldt.
Bewuste keuzes maken in de supermarkt
Gezien deze bevindingen dringen de onderzoekers aan op het beperken van ultrabewerkte voeding. Veel producten bestaan in varianten zonder deze schadelijke toevoegingen. Denk aan yoghurt of crackers zonder kunstmatige zoetstoffen of kleurstoffen.
De boodschap is dan ook helder: laat frisdranken, toetjes en bewerkte sauzen vaker in het supermarktschap staan. Dat is geen paniekzaaierij, maar een oproep om bewuster te kiezen voor je gezondheid.Volgens huisarts Staf Hendrickx is het vinden van een gezondere weg niet ingewikkeld.
„Koop originele producten, zoals groente, fruit en ongezouten noten. Laat verpakte noten met smaakstoffen en zout links liggen. Bezoek een bioboer of kijk wat er lokaal te koop is bij een akkerbouwer. Ook supermarkten hebben gezondere keuzes, je moet er alleen op letten.”
Gezond eten begint met bewustzijn
Een ander belangrijk advies van Hendrickx is om gevarieerd te eten. „De supplementenindustrie floreert, maar wie gevarieerd eet heeft die vaak niet nodig. Onze voorouders hadden ook geen pillen. Natuurlijk is extra vitamine C of ijzer zinvol bij ziekte of tekorten, maar gezonde mensen redden zich zonder supplementen.”
Zijn laatste tip is misschien wel de meest verfrissende: eet minder. „We leven in een tijd van overaanbod, maar onze natuur is gebouwd op schaarste. Eten wanneer je honger hebt, dát is natuurlijk gedrag.”
Het Franse onderzoek maakt pijnlijk duidelijk hoe diep de invloed van E-nummers reikt. Niet alleen de stoffen afzonderlijk, maar vooral hun samenspel blijkt funest voor je gezondheid. De eerste aanwijzingen wijzen op verhoogde risico’s op ernstige ziekten. Daarom is het nu aan jou om bewustere keuzes te maken.
