Het blijft onduidelijk hoeveel migranten Nederland straks moet overnemen van Zuid-Europese landen. Eurocommissaris Magnus Brunner, verantwoordelijk voor Migratie, heeft een voorstel voor de Europese spreidingswet naar de lidstaten gestuurd. De exacte cijfers blijven echter geheim tot een definitief besluit is genomen. De wet maakt deel uit van het nieuwe migratiepact dat in juni 2026 in werking treedt.
Nieuwe Europese spreidingswet
Volgens de nieuwe spreidingswet moeten minimaal 30.000 migranten worden verdeeld over de EU-lidstaten. De hoogte van de zogenoemde solidariteitsbijdrage hangt af van factoren als bevolkingsomvang en economische kracht. Landen als Nederland en België zullen dus relatief meer moeten bijdragen dan kleinere of economisch zwakkere staten.
De overname van migranten is niet verplicht. Lidstaten kunnen ervoor kiezen om hun bijdrage af te kopen tegen een tarief van 20.000 euro per migrant. Het demissionaire kabinet heeft al aangegeven liever te betalen dan daadwerkelijk migranten op te nemen. Door de geheimhouding blijft onduidelijk hoeveel mensen dit precies betreft en welk bedrag Nederland uiteindelijk kwijt zal zijn.
Politieke spanning
De cijfers worden pas openbaar nadat de Europese lidstaten een besluit hebben genomen over de definitieve aantallen. Volgens de Europese Commissie is dat vastgelegd in de wet. Toch stelt een betrokken EU-ambtenaar dat Nederland de cijfers wel met de Tweede Kamer zou mogen delen. Of dat ook gebeurt, is nog niet duidelijk.
Eurocommissaris Brunner heeft bevestigd dat Griekenland, Cyprus, Italië en Spanje aanspraak mogen maken op Europese solidariteit. Deze landen kampen met grote opvangproblemen en mogen daarom andere lidstaten vragen om duizenden asielzoekers over te nemen.
Landen met vrijstelling
Niet alle landen hoeven volledig mee te doen aan de herverdeling. Bulgarije, Tsjechië, Estland, Kroatië en Oostenrijk krijgen mogelijk een korting of volledige vrijstelling vanwege hun opvangcapaciteit. Ook Polen komt hiervoor in aanmerking, omdat het land al miljoenen Oekraïense vluchtelingen heeft opgevangen.
De Poolse regering heeft echter laten weten niet van plan te zijn mee te werken aan het migratiepact. Warschau is fel tegenstander van verplichte solidariteit tussen EU-lidstaten. Nederland probeerde eveneens een korting te krijgen, maar werd door de Europese Commissie aangemerkt als een ‘risicoland voor migratiedruk’. Dat betekent dat Nederland in aanmerking komt voor financiële steun, maar geen vermindering van zijn bijdrage ontvangt.
Strengere handhaving
Een belangrijk onderdeel van het nieuwe pact is de herziening van de Dublin-regels. Deze bepalen dat het land waar een migrant voor het eerst aankomt verantwoordelijk is voor de asielprocedure. In de praktijk werkt dit systeem slecht, omdat landen als Italië en Griekenland weigeren migranten terug te nemen die via hun grondgebied verder naar Noord-Europa zijn gereisd.
Nederland ziet hierdoor jaarlijks honderden migranten in Ter Apel aankomen die eigenlijk elders asiel hadden moeten aanvragen. Brussel heeft de afgelopen jaren weinig gedaan om deze situatie te verbeteren, maar Eurocommissaris Brunner belooft nu strengere handhaving.
Gevolgen bij weigering
Als landen als Italië blijven weigeren zogeheten Dublin-claimanten terug te nemen, kan dat gevolgen hebben voor hun recht op solidariteit. In dat geval hoeft Nederland geen bijdrage meer te betalen voor migranten die het zelf niet wil overnemen.
Daarnaast mogen lidstaten ervoor kiezen om Dublin-migranten niet langer terug te sturen. Die beslissing mag vervolgens worden afgetrokken van de solidariteitsbijdrage. Dit mechanisme moet ervoor zorgen dat landen zich beter aan de regels houden en dat de druk eerlijker wordt verdeeld binnen de Europese Unie.
Hoeveel migranten Nederland straks daadwerkelijk zal moeten opnemen of afkopen, blijft voorlopig onbekend. De vraag is of het demissionaire kabinet ervoor kiest om transparanter te zijn richting de Tweede Kamer, of dat de cijfers pas na de EU-beslissing naar buiten komen.
Wat vind jij: moet Nederland migranten opnemen of de rekening betalen? Praat mee op onze Facebookpagina en deel je mening!
