De kou heeft zijn intrede gedaan, en dat betekent dat veel huishoudens de verwarming een tandje hoger zetten. Dat warme huis heeft echter een prijs, want het gasverbruik stijgt, en daarmee neemt de druk op de Europese gasvoorraden toe. De gevolgen laten zich zien op de markt: de Europese gasprijs is vandaag gestegen naar het hoogste niveau in twee jaar tijd.
Tegelijkertijd dreigen mogelijke Amerikaanse importheffingen de aanvoer van vloeibaar gemaakt aardgas (lng) uit de Verenigde Staten te verstoren. Die extra druk op de markt kan ervoor zorgen dat de situatie de komende maanden verder verslechtert.
Gasprijs op hoogste punt
De prijs voor gas voor levering in maart is op de Amsterdamse gasbeurs met bijna 5 procent gestegen en staat nu op ruim 58 euro per megawattuur. Dit prijsniveau is sinds februari 2023 niet meer gezien. De verwachting is dat de gasprijs verder zal stijgen, mede door de aankomende koude periode in Noordwest-Europa. Naarmate de temperaturen dalen, neemt de vraag naar gas toe, waardoor de toch al slinkende voorraden verder onder druk komen te staan.
Gasvoorraden onder historisch laag niveau
Uit gegevens van de Europese belangenvereniging voor gasinfrastructuur GIE blijkt dat de gasvoorraden in de Europese Unie momenteel onder de 50 procent zijn gevuld. Dat is een historisch laag percentage voor deze tijd van het jaar en het laagste punt sinds de energiecrisis van 2022. Ter vergelijking: vorig jaar waren de voorraden rond deze tijd nog voor 67 procent gevuld.
In Nederland is de situatie nog nijpender, want de gasopslagen zijn hier nog maar voor een derde gevuld. Dit betekent dat Europa de winter ingaat met relatief lage voorraden, waardoor het duurder wordt om deze tijdig aan te vullen voor het volgende stookseizoen. Bovendien zal gepland onderhoud aan de Noorse gasinfrastructuur de toevoer naar Europa komende zomer verder beperken.
Noorwegen is sinds de Russische inval in Oekraïne uitgegroeid tot de belangrijkste gasleverancier van Europa, met een aandeel van ongeveer een derde in de totale leveringen. Volgens energiespecialist ICIS zal het gasverbruik deze maand naar verwachting 17 procent hoger liggen dan een jaar geleden. Die stijging is vooral te danken aan de grotere vraag van zowel huishoudens als bedrijven. De Europese gasvoorraden zullen tegen het einde van de winter naar verwachting nog maar voor 37 procent gevuld zijn.
Prijsstijging ligt op de loer
Hoewel de gasprijzen op de markt aanzienlijk zijn gestegen, zal de consument daar niet direct iets van merken. Energieleveranciers hanteren contracten die vaak pas na enkele maanden worden aangepast op basis van marktontwikkelingen. Op termijn is het echter niet uitgesloten dat hogere gasprijzen worden doorberekend in nieuwe contracten.
Toch liggen de gasprijzen nog altijd ver onder de pieken van augustus 2022, toen een megawattuur gas meer dan 340 euro kostte. Die extreme prijzen ontstonden door zorgen over de gestaag afnemende gasleveringen uit Rusland en een dreigend tekort in de wintermaanden. De huidige situatie is minder explosief, maar het feit dat gasvoorraden opnieuw onder druk staan, verhoogt de kans op duurdere energieprijzen in de nabije toekomst.
