Het aantal gemeenten in Nederland dat tijdens de jaarwisseling een vuurwerkverbod instelt, blijft dit jaar nagenoeg gelijk aan vorig jaar. Slechts twee gemeenten hebben hun beleid aangepast en een vuurwerkverbod ingesteld: Zutphen en Alkmaar.
Hoewel dit aantal beperkt is, hopen de betrokken gemeenten dat het op de lange termijn zal bijdragen aan een gedragsverandering rondom het afsteken van vuurwerk. Uit een rondvraag van het ANP onder ruim tweehonderd gemeenten blijkt dat er dit jaar slechts een kleine toename is van het aantal vuurwerkverboden.
Vorig jaar hadden zestien gemeenten al een lokaal verbod ingevoerd, waaronder grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. De nieuwkomers dit jaar zijn Zutphen en Alkmaar, die hopen dat hun vuurwerkverbod een positieve invloed zal hebben op de vuurwerktraditie.
Verwachtingen van een cultuurverandering
In Alkmaar stemde een meerderheid van de inwoners in een referendum voor het invoeren van een vuurwerkverbod. De gemeente verwacht dat dit niet alleen de veiligheid ten goede komt, maar ook zal bijdragen aan een verandering in de cultuur rondom vuurwerk.
Ook Zutphen beschrijft de invoering van het verbod als een proces dat tijd nodig heeft. Ze zien het als “een proces van lange adem” dat uiteindelijk zal leiden tot een brede acceptatie in de samenleving.
De handhaving van het vuurwerkverbod in deze gemeenten wordt ondersteund door extra inzet van boa’s en cameratoezicht. Hiermee willen de gemeenten de naleving van het verbod waarborgen, in de hoop dat dit bijdraagt aan een veilige jaarwisseling zonder vuurwerkoverlast.
Alternatieven voor vuurwerk
Naast het instellen van vuurwerkverboden, bieden sommige gemeenten alternatieven aan hun inwoners. Zo organiseren diverse gemeenten licht- en lasershows om de jaarwisseling toch feestelijk te kunnen vieren zonder vuurwerk. Andere gemeenten kiezen ervoor om een centraal georganiseerde vuurwerkshow aan te bieden, zodat inwoners op een veilige manier van vuurwerk kunnen genieten.
De effecten van de vuurwerkverboden lijken nu al merkbaar te zijn in sommige gemeenten. In Heemstede en Mook en Middelaar wordt sinds de invoering van het verbod minder vuurwerk afgestoken.
Andere gemeenten, zoals Arnhem en Rotterdam, hebben hoge verwachtingen van het vuurwerkverbod op de lange termijn. Zij voorspellen dat het zal leiden tot minder schade, incidenten en druk op de hulpdiensten.
Twijfels over effectiviteit en handhaving
Ondanks de positieve verwachtingen van sommige gemeenten, zijn er ook twijfels over de effectiviteit van een lokaal vuurwerkverbod. Gemeenten als Reusel-De Mierden en Delft wijzen erop dat een lokaal verbod vaak leidt tot een verplaatsing van het probleem. Mensen steken vuurwerk dan af in aangrenzende gemeenten waar geen verbod geldt, wat de overlast niet volledig oplost.
Daarnaast kampen veel gemeenten met een tekort aan handhavers om het vuurwerkverbod effectief te kunnen handhaven. Gemeenten zoals Woudenberg, Bunschoten en Molenlanden geven aan dat de handhavingscapaciteit te beperkt is om het verbod daadwerkelijk af te dwingen. Dit maakt het moeilijk om de regels rondom vuurwerkverboden strikt na te leven.
Steeds meer gemeenten
Hoewel steeds meer gemeenten stappen zetten richting een vuurwerkverbod, blijft het een uitdaging om dit op lokaal niveau succesvol te handhaven. Het tekort aan handhavingscapaciteit en de verplaatsing van vuurwerkoverlast naar omliggende gemeenten vormen grote obstakels voor een algeheel verbod.
Toch blijven veel gemeenten hopen op een verandering in de vuurwerkcultuur. Ze geloven dat een vuurwerkverbod uiteindelijk zal bijdragen aan een veiligere en rustigere jaarwisseling voor iedereen.
