Het kabinet wil de integratieproblematiek in Nederland aanpakken met een reeks maatregelen die gericht zijn op taal, werk en naleving van Nederlandse normen en waarden. In de vrijdag gepresenteerde actieagenda integratie staan onder meer plannen voor een Nederlandse imamopleiding, strengere regels rondom gebedsoproepen en het verlagen van uitkeringen voor nieuwkomers die werk weigeren. De Tweede Kamer heeft de plannen ontvangen en zal zich binnenkort over de uitvoering ervan buigen.
Een opvallend onderdeel van het actieplan is het opnieuw opzetten van een Nederlandse imamopleiding. Dit initiatief moet voorkomen dat buitenlandse predikers met radicale opvattingen invloed krijgen op islamitische gemeenschappen in Nederland. Eerdere pogingen om zo’n opleiding te realiseren mislukten, maar het kabinet ziet hierin een essentiële stap om grip te krijgen op wie er in moskeeën predikt.
Volgens staatssecretaris Jurgen Nobel (Integratie, VVD) is het noodzakelijk om een alternatief te bieden voor imams die uit het buitenland komen en soms haatdragende boodschappen verspreiden. „Het zou vreemd zijn als we onze ogen sluiten voor haatpredikers die uit het buitenland komen, dus daar willen we een alternatief voor bieden”, aldus Nobel.
Strengere regels voor nieuwkomers
Naast de imamopleiding richt de actieagenda zich op de arbeidsmarktpositie van nieuwkomers. Statushouders moeten sneller aan het werk en nieuwkomers die werk weigeren, kunnen te maken krijgen met een verlaging van hun bijstandsuitkering. Dit beleid is bedoeld om afhankelijkheid van de bijstand te verminderen en nieuwkomers sneller te laten integreren via werk.
Om deze overgang soepeler te laten verlopen, zet het kabinet in op ‘startbanen’. Dit betekent dat statushouders na hun vestiging in een gemeente direct een baan krijgen aangeboden bij de aanvraag van hun uitkering. Weigeren zij deze arbeid, dan riskeren ze een verlaging van hun uitkering. Met dit beleid wil het kabinet stimuleren dat nieuwkomers sneller integreren en actief bijdragen aan de samenleving.
Integratie blijft politiek gevoelig
Integratie blijft een onderwerp dat de gemoederen in de politiek bezighoudt. Eerder dit jaar stapte NSC-staatssecretaris Achahbar op na een kabinetsdiscussie over antisemitisme in Amsterdam. De spanningen binnen het kabinet tonen aan hoe gevoelig het debat over integratie ligt, zeker als het gaat over islamitische gemeenschappen.
Staatssecretaris Nobel erkende eerder dat er problemen zijn met de integratie van islamitische jongeren in Nederland, maar benadrukt nu dat hij problemen niet meer wil koppelen aan specifieke culturen, religies of groepen. Dit sluit aan bij de eerste pijler van de actieagenda, waarin de nadruk ligt op het bewaken van Nederlandse normen en waarden, zoals vrijheid en openheid.
Bescherming van kwetsbare groepen
Een belangrijk punt in de actieagenda is de bescherming van kwetsbare groepen, zoals vrouwen en meisjes die te maken krijgen met onderdrukking. Praktijken als huwelijksdwang, genitale verminking en eergerelateerd geweld worden in Nederland nog steeds geconstateerd. Het kabinet wil extra inzetten op de aanpak hiervan, zowel door strengere handhaving als door verandering vanuit gemeenschappen zelf te stimuleren.
Volgens het kabinet moet Nederland een open en vrije samenleving blijven waarin iedereen zich veilig voelt. Daarom worden maatregelen getroffen om schadelijke praktijken te bestrijden en slachtoffers beter te beschermen. Dit sluit aan bij de bredere inzet van het kabinet om integratie te bevorderen op basis van gedeelde normen en waarden.
Taalbeheersing
Een andere speerpunt van het beleid is het verbeteren van de taalvaardigheid van nieuwkomers. Het kabinet blijft vasthouden aan de taaleis in de bijstand, waarmee wordt geëist dat uitkeringsgerechtigden de Nederlandse taal beheersen. Door meer te investeren in taalonderwijs hoopt het kabinet dat nieuwkomers sneller zelfredzaam worden en hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten.
Het streven is om taal en werk onlosmakelijk met elkaar te verbinden. Zonder beheersing van de Nederlandse taal blijft integratie een moeizaam proces, stelt het kabinet. Door hier strenger op toe te zien, moet worden voorkomen dat grote groepen nieuwkomers langdurig afhankelijk blijven van sociale voorzieningen.
Met de actieagenda integratie hoopt het kabinet stevige stappen te zetten om integratie in Nederland beter te laten verlopen. De komende tijd zal de Tweede Kamer zich over deze plannen buigen en debatteren over de uitvoering.
