Nadenken over een testament is vaak niet het eerste waar je mee bezig bent. Toch kan het opstellen van een testament veel onduidelijkheden voorkomen, vooral als je geen partner of kinderen hebt die automatisch erven. Zonder testament bepaal je niet zelf wat er met je vermogen gebeurt, en dat kan verrassende gevolgen hebben.
Een testament biedt je de mogelijkheid om alles goed te regelen. Zo voorkom je dat je bezittingen terechtkomen bij iemand die je nauwelijks kent, of dat de overheid uiteindelijk met je nalatenschap aan de haal gaat. Juist daarom is het belangrijk om er op tijd over na te denken.
Onverwachte erfenis
Soms leidt een testament tot verrassingen, zoals bij een vrouw die anoniem wil blijven. Ze ontving plotseling een telefoontje van een notaris. De man die ze tien jaar eerder had verzorgd in de thuiszorg, had haar een flink bedrag nagelaten. Ze had de man al jaren niet meer gesproken, maar hij dacht wél aan haar.
Het tegenovergestelde gebeurde bij een welvarende oom zonder partner of kinderen. Zijn neven en nichten hoopten stiekem dat zij in het testament stonden. Tot hun verbazing ging zijn huis en het halve miljoen op de bank naar een goed doel. Het laat zien hoe belangrijk het is om na te denken over je nalatenschap.
Wat gebeurt er met je erfenis zonder testament?
Zonder testament gaat je erfenis automatisch naar je partner en kinderen. Maar als je geen partner of kinderen hebt, zoekt de wet verder binnen je familie. Hierbij kijkt men naar vier groepen erfgenamen:
- Ouders, broers, zussen en hun afstammelingen.
- Grootouders en hun (klein)kinderen, inclusief ooms en tantes.
- Overgrootouders en hun afstammelingen.
Heb je helemaal geen familie? Dan wordt de erfenis overgedragen aan het Rijksvastgoedbedrijf. Deze dienst zoekt wereldwijd naar erfgenamen tot in de zesde graad. Meestal vinden ze binnen drie jaar iemand die recht heeft op de nalatenschap. Blijft het geld twintig jaar lang ongeclaimd, dan gaat het naar de staatskas.
Testament biedt duidelijkheid
Met een testament bepaal jij zelf wat er met je bezittingen gebeurt. Zo voorkom je onduidelijkheid of ruzie na je overlijden. Je kunt bijvoorbeeld vastleggen wie jouw huis of persoonlijke spullen krijgt, en wie verantwoordelijk wordt voor eventuele schulden.
Bij samengestelde gezinnen is een testament zelfs essentieel. Het erfrecht houdt geen rekening met stiefkinderen of ex-partners. Zonder testament kan een ex-partner namens je kinderen aanspraak maken op de erfenis, terwijl jouw nieuwe partner met lege handen achterblijft.
Een concreet voorbeeld: je woont samen met jouw nieuwe partner in zijn of haar koopwoning. Als je niets vastlegt en je partner overlijdt, gaat de woning naar diens erfgenamen. Jij hebt dan geen rechten op de woning en kunt zelfs gedwongen worden om het huis te verlaten.
Kinderen en de legitieme portie
In Nederland kun je jouw kinderen nooit volledig onterven. Zelfs met een testament behouden zij recht op hun legitieme portie. Dit is de helft van wat zij zonder testament zouden erven. Het bedrag moet binnen vijf jaar na overlijden worden opgeëist. Onterfde kinderen kunnen alleen aanspraak maken op geld, niet op spullen of onroerend goed.
Kosten van een testament
Een testament opstellen is niet gratis. De kosten variëren gemiddeld tussen de €300 en €600, afhankelijk van de situatie. Complexere wensen kunnen meer kosten met zich meebrengen. Toch biedt het rust en zekerheid voor jezelf en je nabestaanden.
Door een testament op te stellen, zorg je ervoor dat jouw nalatenschap terechtkomt bij de mensen of doelen die jij belangrijk vindt. Bovendien voorkom je dat onverwachte situaties zorgen voor onenigheid binnen de familie of financiële problemen achterlaten.
